Każdy dźwięk nadchodzącej wiadomości może oznaczać kolejną prośbę o pomoc. Każdy telefon budzi pytanie: „Czy mogę jeszcze coś zrobić?". Dla wielu lekarzy w Polsce takie sytuacje to codzienność, nie wyjątek. Raport „Pacjent w telefonie” rzuca światło na tę niepokojącą rzeczywistość. W tym artykule dowiesz się, z jakimi trudnościami zmagają się lekarze na co dzień po zamknięciu drzwi gabinetu, jakie rozwiązania są już dostępne i jaką nadzieje niesie przyszłość.

Główne wnioski z badania „Pacjent w telefonie”¹

76% lekarzy w Polsce utrzymuje kontakt z pacjentami poza gabinetem.
Ponad 50% lekarzy korzysta z prywatnego telefonu, by odpowiadać na SMS-y pacjentów.
43% lekarzy odbiera wiadomości od pacjentów na prywatny adres mailowy, natomiast 33% korzysta z kanałów takich jak WhatsApp oraz Messenger.
Jedynie 14% lekarzy regularnie korzysta z profesjonalnego komunikatora medycznego.
80% specjalistów nie otrzymuje wynagrodzenia za czas poświęcony na konsultacje poza gabinetem.

Jakie są skutki obecnej sytuacji?

Zacieranie się granicy między życiem prywatnym a zawodowym lekarzy.
Ograniczenie czasu na odpoczynek i regenerację, zwiększające ryzyko wypalenia zawodowego.²
Trudności w zachowaniu ciągłości leczenia oraz poczucie winy u lekarzy z powodu niekompletnej dokumentacji pacjenta.
Problematyczny status danych medycznych przekazywanych przez prywatne kanały komunikacji, które nie trafiają do oficjalnej dokumentacji.¹

Zagrożenia dla prywatności i bezpieczeństwa danych medycznych

Wirtualny, nierejestrowany etat lekarzy stwarza problem natury prawnej. Dotyczy on wrażliwości danych pacjentów. Prywatność w medycynie jest kluczowa. Choroba niesie nie tylko fizyczne cierpienie, ale i ryzyko stygmatyzacji, dyskryminacji czy wyzysku³. Informacje o potrzebie opieki medycznej mogą przyciągać osoby chcące wykorzystać taką sytuację. Popularne narzędzia komunikacyjne jak WhatsApp, Messenger czy e-mail nie zapewniają odpowiedniej ochrony prywatności. Dane mogą być wykorzystane do tworzenia profili reklamowych pacjentów¹. Co więcej, ich użycie może prowadzić do naruszenia tajemnicy lekarskiej¹.

Czy powszechna telemedycyna pogłębia problem?

Dostępne narzędzia telemedyczne charakteryzują się priorytetyzacją potrzeb pacjentów, nie lekarzy. W rezultacie dostępne platformy mogą przyczyniać się do pogłębiania zjawiska, jakim jest “niewidzialny etat” po godzinach. Aktualne badania pokazują, że wraz ze wzrostem liczby wiadomości z prośbą od pacjenta o poradę medyczną, natężenie i ilość pracy w odczuciu lekarzy różnych specjalizacji również rośnie, zamiast usprawniać wykonywanie zawodu⁴. Telemedycyna w obecnej formie okazuje się niewydajna i zwiększa obciążenie pracą lekarza.

Nadchodzi telemedycyna 2.0

Choć problem ma charakter złożony, nie jest nierozwiązywalny. Paradoksalnie, odpowiedzią na te wyzwania jest nowa era rozwiązań telemedycznych. Istnieje możliwość przekształcenia i zmodernizowania istniejących narzędzi cyfrowych, w celu stworzenia systemu, który usprawni pracę lekarzy. Przykładem są aplikacje wspierające leczenie (therapy companion apps), które zdobywają popularność na rynku i już teraz prezentują obiecujące dane statystyczne potwierdzające ich skuteczność.

Leczenie statynami jest uznaną metodą terapii dla osób z wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Jednym z głównych wyzwań pozostaje jednak niska adherencja w leczeniu związana z występującymi objawami, przypominającymi nietolerancję⁵. W odpowiedzi na te dolegliwości aplikacja „Statinterface” umożliwia pacjentom codzienne monitorowanie objawów podczas terapii⁵. Jednocześnie, z myślą o dobrostanie lekarza, aplikacja zapewnia mu kontrolę nad ustrukturyzowanymi danymi pacjentów i powiadomieniami. W przeciwieństwie do tradycyjnej telemedycyny badania wskazują, że pracownicy służby zdrowia dostrzegają potencjał aplikacji w usprawnieniu komunikacji z pacjentami i skuteczniejszym leczeniu chorób na podstawie raportowanych objawów.

Jak w Doctor.One projektujemy z uwzględnieniem wyzwań lekarzy?

Lekarz jest pilotem, nie pasażerem

W aplikacji to lekarz posiada decyzyjność odnośnie tego, którzy pacjenci wymagają bardziej kompleksowej opieki przez aplikację oraz jaka forma kontaktu (czat lub rozmowa telefoniczna) jest najbardziej adekwatna dla danego problemu. Dzięki temu specjalista ma pełną kontrolę nad liczbą pacjentów w aplikacji.

Lekarz nie musi być ciągle pod telefonem

W aplikacji Doctor.one funkcjonuje komunikacja asynchroniczna. Pacjent pisze wiadomość, a lekarz odpowiada tylko w wyznaczonym przez siebie okienku czasowym. Jego numer telefonu jest niedostępny dla pacjenta, więc nie może on zadzwonić w każdej chwili lub zabukować wizytę. Ponadto lekarz wyznacza ramy czasowe na obchód. Według dotychczasowych statystyk nie zajmuje on dłużej niż 30 minut dziennie. To umożliwia stworzenie relacji z pacjentem opartej na zaufaniu, empatii i profesjonalizmie.

Lekarz otrzymuje sprawiedliwe wynagrodzenie za opiekę

Model subskrypcyjny pozwala lekarzowi na otrzymywanie sprawiedliwego wynagrodzenia za czas poświęcony pacjentowi. Uniezależnienie wynagrodzenia lekarza od przeprowadzonych konsultacji (jak w tradycyjnej telemedycynie) wynagradza lekarza za wartość, jaką jest opieka nad pacjentem (w duchu medycyny nakierowanej na wartość, o której pisaliśmy w tym artykule).

Bezpieczeństwo lekarza i pacjenta na pierwszym miejscu

Komunikatory medyczne są projektowane z myślą o bezpieczeństwie i prywatności zarówno lekarza, jak i pacjenta. Oprogramowania służą do świadczenia usług medycznych, więc nie ma żadnych możliwości lub obaw, że udostępniane przez pacjenta treści wrażliwe zostaną wykorzystane w celach marketingowych. Ponadto wystawianie recept oraz skierowań jest uregulowane prawnie i lekarz ma taką możliwość w ramach konsultacji przez aplikację.

Włączanie lekarza w projektowanie rozwiązania

Wszystkie funkcje, które istnieją w aplikacji Doctor.One są poprzedzone badaniami potrzeb i użyteczności. Współtworzenie rozwiązania z lekarzami pozwala na dopasowanie go do obecnych wyzwań i celów lekarzy. W ten sposób nie powstaje kolejne rozwiązanie, które dokłada pracy i obciąża lekarza na rzecz pacjenta.