Podstawy opieki medycznej - o relacji, która leczy
Idąc na wizytę do lekarza liczę, że otrzymam informacje, które pomogą mi poczuć się lepiej. Lekarz jest ekspertem rozwiązującym tajemnice mojego samopoczucia. Wchodzę do gabinetu, siadam na krześle zwykle naprzeciw lekarza oddzielonego biurkiem, podaję powód wizyty, odpowiadam na pytania, lekarz wykonuje badanie… Czekam na werdykt. Wizyta trwa krótko, bo zazwyczaj 10-15 minut. Pamiętając o osobach, które czekają w kolejce, stawiam na efektywność. Wychodzę z kartką zawierającą listę zaleceń, dodatkowe recepty, skierowania na ewentualne badania, czy wizytę kontrolną. Brzmi znajomo?
Relacja nawiązująca się pomiędzy lekarzem i pacjentem jest kluczowa dla sukcesu leczenia. Ale w zasadzie dlaczego to tak istotne? Można porównać ją do pływania w duecie na kajaku – jeżeli tylko jedna osoba wiosłuje to dotarcie do celu zajmuje znacznie więcej czasu, a nawet może dojść do sytuacji, że kręcimy się w koło bez efektu. Szczególnie w relacji z lekarzem kluczowa jest współpraca, dobra komunikacja i zaufanie. O ile łatwiej jest wprowadzić w życie zalecenia, jeśli wypowiada je osoba której ufasz, która Cię zna i wiesz, że motywowana jest chęcią pomocy.
Relacja lekarz-pacjent - gdzie znajduje się w systemie medycznym?
Od wielu lat obserwujemy nierówną walkę pracowników ochrony zdrowia z systemem, który prowadzi do coraz większych braków personelu, regularnie spadającej wydolności i wydłużających się kolejek jak i do wypalenia lekarzy (które dotyka nawet 80% tej grupy zawodowej do 40 roku życia) – powoduje to, że trudno zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich pacjentów. Termin “za 2 lata” stał się czymś powszechnym i zdążyliśmy się do tego przyzwyczaić, niemniej z perspektywy starzejącego się społeczeństwa i coraz większej liczby osób chorujących przewlekle, to niepokojące zjawisko.
Bolączki systemu bezpośrednio przekładają się na pracę lekarza, który musi w jak najkrótszym czasie “obrobić” jak największą liczbę pacjentów, często kosztem swojego odpoczynku, a nawet zdrowia. Sytuacja przypomina pracę na kasie, gdzie najistotniejsze są szybkość i odhaczanie kolejnych klientów. Ogranicza to możliwość budowania relacji z pacjentem, a skupia się jedynie na celu wizyty.
Przez ciążące na lekarzu presję i pęd, pacjent często nie czuje się traktowany podmiotowo, a raczej niczym “anonimowy numer w bazie”. Pacjenci nierzadko odnoszą wrażenie, że choroba stawiana jest ponad człowieka.
Z drugiej strony mamy do czynienia z wzrastającą frustracją lekarzy wynikającą z obciążenia biurokracją i brakiem czasu na bezpośrednią interakcję z pacjentem, co może przyczynić się do wzrostu ryzyka wypalenia zawodowego. Lekarze zazwyczaj spędzają więcej czasu na realizacji „medycyny na ekranie monitora” niż twarzą w twarz z pacjentami. Średnio ⅔ czasu spędzonego na praktykowaniu medycyny w gabinecie jest wykorzystywana na pisanie notatek, telemedycynę, wysyłanie wiadomości i wypisywanie recept.
Taki scenariusz wizyty nie wpływa pozytywnie na kontakt w gabinecie, w czasie którego powinna być przestrzeń dla zrozumienia potrzeb pacjenta, budowania zaufania i okazywania troski. Lekarz jest odbiorcą często niełatwych informacji, ale także ekspertem, który we współpracy z pacjentem może poprawić jego dobrostan. Wniosek wysuwa się sam – poza zaleceniami medycznymi, relacja z lekarzem może mieć również bezpośredni wpływ na poprawę stanu pacjenta.
Cechy dobrej relacji
Jaka jest zatem recepta na dobrą relację, która spełniałaby oczekiwania obu stron? Poszukując odpowiedzi Akademia Komunikacji Medycznej opracowała strategię opierając się na badaniach ilościowych i jakościowych przeprowadzonych zarówno z pacjentami jak i z personelem medycznym. Na ich podstawie powstała następująca definicja relacji lekarz-pacjent:
Oparty na obustronnym szacunku i zaangażowaniu sposób wielokrotnego kontaktu i porozumiewaniu się personelu medycznego i pacjentów. Nastawiony na współdziałanie i mający na celu poprawę stanu zdrowia pacjenta, uwzględniając jego dobrostan fizyczny i psychospołeczny oraz autonomię, a także autorytet i wiedzę personelu medycznego.
W jednym z badań ponad 60% ankietowanych wyszczególniło, że w dbaniu o zdrowie najważniejsze jest całościowe spojrzenie lekarza i poświęcenie wystarczającej ilości czasu i uwagi podczas wizyty.
Stały kontakt, nie może opierać się wyłącznie na okazjonalnych spotkaniach. Z perspektywy pacjenta kluczowe jest budowanie wspólnych doświadczeń z lekarzem by utrzymać pozytywne nastawienie do opieki sprawowanej latami.
Korzyści dobrej relacji w gabinecie
Chcąc powrócić do fundamentów opieki medycznej, musimy przywrócić znaczenie relacji powstającej między pacjentem i lekarzem, a także stworzyć przestrzeń do tego by mogła być kontynuowana nie tylko w przypadku choroby. W tym podejściu mamy znanego lekarza, ale również znanego pacjenta. Obie strony zyskują podmiotowość, a wcześniej wspomnianą pracę na kasie, czas zastąpić bezpośrednią interakcją.
Korzyści jakie niesie za sobą dobra relacja – dla obu stron:
1. WIEDZA O PACJENCIE
Z biegiem czasu i częstotliwości interakcji lekarz poznaje lepiej pacjenta, a to przekłada się na indywidualną i “skrojoną na miarę” opiekę medyczną. Lekarz zyskuje holistyczne spojrzenie na jego zdrowie i dzięki temu może także uczyć samego pacjenta jak rozpoznawać i reagować na różne sygnały z organizmu.
2. WIĘKSZA SKUTECZNOŚĆ LECZENIA
Z badań wynika, że zła komunikacja lub jej brak zwiększa ryzyko przerwania terapii przez pacjenta aż o 19%. Dobra relacja zwiększa szansę na powodzenie leczenia – pacjenci, którzy ufają swoim lekarzom chętniej stosują się do przepisanych zaleceń. Ponadto stały kontakt z zaufanym lekarzem, który ich zna, sprawia, że dużo szybciej otrzymują trafione leczenie i nie muszą szukać pomocy u innych lekarzy lub w internecie.
3. PROFILAKTYKA
Lekarz, który dobrze zna swojego pacjenta i ma z nim stały kontakt, może zadbać o czas, w którym patrzy na niego całościowo i podejmuje działania profilaktyczne, a nie wyłącznie leczy zgłaszane dolegliwości podczas pojedynczych wizyt. Lepsza profilaktyka i ogólne dbanie o zdrowie znacznie odciąży system ochrony zdrowia.
4. PLANOWANIE DZIAŁAŃ
Lekarz, który ma wgląd w historię zdrowia pacjenta wiele rzeczy jest w stanie załatwić zdalnie, co uwalnia czas obu stron. Może również, na podstawie zgłaszanych objawów przez pacjenta, dobrać odpowiedni sposób leczenia (np. e-recepta, konsultacja online, badania, wizyta w gabinecie) i tym samym lepiej zarządzać swoim kalendarzem, zapewniając poczucie bezpieczeństwa pacjentowi.
5. WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚĆ
Pacjent zna siebie najlepiej i ma szansę wpłynąć pozytywnie na efekty leczenia. Będzie to możliwe tylko, gdy uzyska jasną i zrozumiałą dla niego informację, dlaczego obrana przez lekarza ścieżka leczenia będzie dla niego najlepsza. Kluczem jest dobra komunikacja!
Jeżeli chcesz budować razem z nami nowy model opieki zdrowotnej, który uwzględnia potrzeby lekarzy i pacjentów, umów się na spotkanie.
Lekarz, który Cię zna
Innowacyjna platforma pozwalająca lekarzom zbudować prywatną praktykę w oparciu o stałe subskrypcje pacjentów.
Doctor One Sp. z o.o.
CIC Warsaw
ul. Chmielna 73
00-801 Warszawa
